مفهوم صالحیت در فیلم مُلک سلیمان ع
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله الرب العالمین
مفهوم صالحیت در فیلم مُلک سلیمان ع
خدا را شکر می کنیم در دوران رکود و انحطاط سینما ، فیلمی را بر پرده سینما شاهد هستیم که نه تنها عنوان سینمای دینی را به همراه دارد ، بلکه بسیاری از مفاهیم ناب الهی در آن جاری بوده و از زمان خود جلوتر می باشد. نه صرفاً راوی یک قصه ، بلکه رسالتی را که از هنر انتظار میرود بر دوش دارد و اگر منظر و دیدگاهمان را فرهنگ تشیع و صالحین قرار دهیم ، اگر تنها فیلم این حوزه نباشد از معدود فیلمهای این حوزه است که با چنین فرهنگی ساخته شده است.
خداوند در قرآن بسیار بر ایمان وعمل صالح تاکید دارد و بهترین خوبانش را با عنوان صالح نام میبرد و این خوبان از خدا می خواهند که آنها را جزو صالحین قرار دهد. از جمله خود حضرت سلیمان ع که میفرماید:
فَتَبَسَّمَ ضاحِکًا مِنْ قَوْلِها وَ قالَ رَبِّ أَوْزِعْنی أَنْ أَشْکُرَ نِعْمَتَکَ الَّتی أَنْعَمْتَ عَلَیَّ وَ عَلی والِدَیَّ وَ أَنْ أَعْمَلَ صالِحًا تَرْضاهُ وَ أَدْخِلْنی بِرَحْمَتِکَ فی عِبادِکَ الصّالِحینَ (النمل 19)
سلیمان از سخن او تبسّمی کرد و خندید و گفت: «پروردگارا! شکر نعمتهایی را که بر من و پدر و مادرم ارزانی داشتهای به من الهام کن، و توفیق ده تا عمل صالحی که موجب رضای توست انجام دهم، و مرا برحمت خود در زمره بندگان صالحت وارد کن!»
صالحیت علاوه بر آنکه درجاتی دارد ، مقطعی است که خداوند آنرا به صالحین نوید می دهد:
وَعَدَ اللّهُ الَّذینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی اْلأَرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دینَهُمُ الَّذِی ارْتَضی لَهُمْ وَ لَیُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا یَعْبُدُونَنی لا یُشْرِکُونَ بی شَیْئًا وَ مَنْ کَفَرَ بَعْدَ ذلِکَ فَأُولئِکَ هُمُ الْفاسِقُونَ (النور 55)
خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده و اعمال صالح انجام دادهاند وعده میدهد که قطعاً آنان را روی زمین خلافت خواهد داد ، همان گونه که به پیشینیان آنها خلافت روی زمین را بخشید؛ و برای آنها دین مرضی قرار خواهد داد؛ و ترسشان را به امنیّت و آرامش مبدّل میکند، آنچنان که تنها مرا می پرستند و چیزی را شریک من نخواهند ساخت. و کسانی که پس از آن کافر شوند، آنها فاسقانند.
یک فرد صالح در قبال نظام الهی رفتار نشان می دهد . در درجه و گام اول به دینیات مقید است. در گام دوم از هر موضوعی خدا را نتیجه می گیرد. در گام سوم رفتار اولوالالباب را دارد و رمزهای بسیار عجیب و پرکاربردی را که خداوند در نظام الهی قرار داده است برای او به مانند شاه کلیدهایی جلب توجه می کند. در گام چهارم هماهنگ با نظام خداوندی در عالم است و در آن راستا کار انجام می دهد. و در گام پنجم با شناخت دقیقی که از برنامه های خداوندی و منطبق با قرآن دارد در جرگه پیش برندگان نظام الهی وارد شده و در این راستا عمل می کند. مقدمه صالحیت ایمانیات دقیق است و در رأس ایمانیات ، ایمان به آیات می باشد و صالحین بر پایه ایمانیات دقیق عمل نموده و بطور مداوم اعمالشان را ارتقاء بخشیده و در راستا سبقت و سرعت میگیرند.
در فیلم مُلک سلیمان ع توجه دائمی سلیمان ع را به نظام الهی را شاهد هستیم. ضمن اینکه ایشان از هر موضوعی نتیجه خدایی میگیرد ، آیات خداوندی را در می یابد و با شناخت و فهم برنامه های خدایی در آن راستا میتازد و مجرای به پیش بردن برنامه های خدایی می باشد. در طول فیلم شاهد تاختن ایشان در راستای اصلاح و عمل صالح با آن تعریفی که در نظام الهی وجود دارد هستیم. ایشان برنامه های خدایی را دریافته و در پیشبرد برنامه های الهی می تازد. صحنه های مداوم تاختن سلیمان ع در فیلم ، نماهای گرفته شده متعدد از تاختن اسبها ، صدای سم اسبان که مدام در حال تاختن می باشند ، حرکت رو به جلو در راستای برنامه های الهی ، مدام دنبال ارتقاء عمل بودن که در اینجا مُلک پررنگتر بوده و خداوند مُلک ایشان را ارتقاء می دهد و ....
در صحنه های نخست ایشان را مشغول تفکر و نگریستن در نظام الهی می بینیم. در این صحنه کودکان به کنار ایشان می آیند و ایشان آنها را مورد ملاطفت قرار می دهند. یک نبی ، یک رسول ، یک صالح اگرچه واجد ابعاد بسیار بالا و فراتر از عالم شهود می باشد، لیکن رفتار در قبال نظام الهی را در ابعاد پایینتر رها نمی کند. بچه ها را مورد ملاطفت قرار میدهد ، به همراه مردم مشغول کار میشود اگر چه در کسوت یک پادشاه(مَلِک) باشد ، با همسر خود عاشقانه رفتار می نماید و در عین حال در تفکر و دقت و فهم نظام الهی پیشتاز است و در راستای برنامه های الهی عمل می کند و می تازد.
بعداز آنکه خداوند صحنه هایی را در منظر ایشان قرار می دهد(صحنه های تاختن اسب ها و دیدن جسد بیجان خود بر روی تخت پادشاهی) ، خداوند ایشان را متوجه مشکلات مُلک سلیمانی می کند. سلیمان ع که به بهشت ظهور(در آخرالزمان) مینگرد ، از خدا میخواهد که مُلکش را ارتقاء بخشد. لیکن اصلاح و ارتقاء مُلک با تغییراتی در نظام الهی همراه است. عالم مادی میبایست به عالم دخان نزدیک شده و کم کم ترکیب این عوالم پایینی رخ دهد. سلیمان ع که صالح است دقیقاً در راستای مفهوم صالحیت که مفهومی در نظام الهی است کار انجام می دهد. خواستار تغییر عالم به سمتی که مدنظر خداست میشود و اگرچه عده بسیاری نه تنها حرف او را نپذیرند بلکه با او عداوت نمایند ، علیرغم اینها ، سلیمان ع بعنوان یک فرد صالح ، با قوت در مسیر اصلاح آنچنان که خداوند میخواهد گام بر می دارد. و مرحله به مرحله مُلک الهی را ارتقاء می بخشد یا به زبان دیگر مجرایی میشود تا خداوند از مجرای او مُلک را ارتقاء بخشد.
به هر حال وقتی به فیلم مُلک سلیمان ع می اندیشیم ، صدای سم اسبان صالحین بطور مداوم بگوش میرسد که در حال تاختن هستند و یاد این آیه می افتیم که :
والعادیات ضبحا.....سوگند به اسبان دونده(صالحان-مجاهدان) در حالی که نفس زنان به پیش میرفتند
فالموریات قدحا.....و سوگند به افروزندگان جرقه آتش(در برخورد سمهایشان با سنگهای بیابان)
واین شاید راز اسبهایی است که در آغاز فیلم مشاهده نمودیم و صدای تاختن مداوم آنها را به گوش شنیدیم. خداوند برای کسانی که در راه او میتازند آنقدر ارزش قائل است که به اسبهایشان قسم میخورد....
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم